Ζωή στα χρόνια της πανδημίας

«Το ταξίδι μας αναβλήθηκε», «Στο γραφείο έχουν κάνει περικοπές προσωπικού», «Tο τελευταίο πράγμα που θέλω να φοράω μέσα στην καλοκαιρινή ζέστη είναι η μάσκα!», «Θα μπορέσω να φύγω εξωτερικό για σπουδές από Σεπτέμβρη;» κτλ… Η πανδημία COVID19 (coronavirus disease 2019) που έχει προκαλέσει η εξάπλωση του κορονοϊού SARS-Cov-2 είναι αδιαμφισβήτητα ένα γεγονός που, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο.

Συζητάμε με φίλους και φαίνεται σαν ταινία επιστημονικής φαντασίας το πόσο έχει αλλάξει η ζωή μας το τελευταίο οχτάμηνο για ένα σωματίδιο διαμέτρου περίπου 60–140 nm. Και το πιο... ενδιαφέρον; Παρόλο που για τους κορονοϊούς γνωρίζουμε από τη δεκαετία του ‘60, ο SARS-Cov-2 αποτελεί ένα νέο μέλος της οικογένειας, για το οποίο η επιστημονική κοινότητα έχει να ανακαλύψει πολλά ακόμη. Στο παρόν κείμενο θα προσπαθήσουμε να τοποθετήσουμε τα πράγματα σε μια λογική διάσταση, χωρίς φυσικά να υποτιμάμε όλες τις πρακτικές δυσκολίες που έχει επιφέρει η πανδημία.

Μια ζωή λίγο διαφορετική

Μια μετάλλαξη, δηλαδή μια μικρή αλλαγή στο γενετικό υλικό (συμβαίνουν καθημερινά σε όλους τους οργανισμούς) ήταν αρκετή για να έρθει ο SARS-Cov-2 στη δική μας καθημερινότητα. Αυτή η αλλαγή, λοιπόν, έδωσε στον ιό την ικανότητα να μολύνει αποτελεσματικά τα κύτταρα του ανθρώπινου πνεύμονα... και ναι, τον κατέστησε ικανό έως και να αφαιρεί ανθρώπινες ζωές.

Μιλώντας για τη ζωή, ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της σύμφωνα με τον ορισμό της είναι η διαιώνισή της. Έτσι και οι ιοί, αν και ακυτταρικές μορφές ζωής, σκοπό έχουν τη διαιώνισή τους. Ο SARS-Cov-2 μολύνει τα κύτταρα των πνευμόνων και «χακάρει» τους μηχανισμούς των κυττάρων για να αναπαραχθεί, σκοτώνοντάς τα τελικά και μολύνοντας τα επόμενα (αν αυτή η παράγραφος σε δυσκόλεψε, οι συνάδελφοί μου σου έχουν ήδη έτοιμα άρθρα προς επεξήγηση: για τον ορισμό της ζωής, των ιών και του κορωνοϊού).

Με άλλα λόγια...

Αντίστοιχα, και οι άνθρωποι συμμετέχουμε στον κύκλο της ζωής και διαιώνισής της, μέσω της δημιουργίας απογόνων. Φυσικά στον άνθρωπο τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα, καθώς η σεξουαλική ζωή δεν εξυπηρετεί μόνον τον σκοπό της αναπαραγωγής. Παρόλα αυτά, ναι, για τον ιό, σκοπός του δεν είναι άλλος από το να επιβιώνει «τυφλά», δηλαδή να παράγει επιπλέον απογόνους που θα συνεχίσουν το «έργο» του. Δεν έχει συνείδηση του τι κάνει. Απλά, σε όποιον ξενιστή βρεθεί (όποιον μολύνει), θα επιτελέσει το σκοπό της ζωής του. Απλό ε;!

Αυτή η «απλή» διαδικασία λοιπόν, από τον ιό, ως το κατοικίδιο σου, και σένα τον ίδιο, είναι η σημασία της ζωής. Και είναι αυτό που μελετά η βιολογία. Συνεπώς, ο κορονοϊός, αποτελεί ένα ακόμη παράδειγμα - κάνοντας αυτό που το γενετικό του υλικό προβλέπει.

Cheers to life - cheers to science

Σαφώς, όπως και ο ιός, έτσι και εμείς θέλουμε να επιβιώσουμε – και όχι μόνο αυτό, καθώς είμαστε κάτι πολύ πιο περίπλοκο από ένα απλό γενετικό υλικό. Συνεπώς, είναι αναμενόμενο να στεναχωρηθούμε που δεν ξέρουμε αν φέτος θα μπορέσουμε να πάρουμε εκείνη την πτήση για εξωτερικό ή να πιεστούμε που δεν μπορούμε να οργανωθούμε επαγγελματικά και οικονομικά. Ή που δεν μπορούμε να αγκαλιάσουμε τη γιαγιά μας όπως πάντα. Για αυτό, υπομονή για το εμβόλιο, να ανοσοποιηθούμε και να αγκαλιαστούμε άφοβα, εντός και εκτός συνόρων.

Μέχρι τότε όμως, ας κρατήσουμε αυτό: ότι δεν πρόκειται για μια πανδημία που ήρθε να καταστρέψει εμάς προσωπικά και ότι ναι… η απάντηση βρίσκεται κάτω από ένα μικροσκόπιο, σε αυτό το σωματίδιο ζωής μεγέθους μικρότερο του ενός χιλιοστού.

εικόνα από: pixabay.com