top of page
  • Εικόνα συγγραφέαΌλγα Μπίσκου
    • 23 Σεπ 2020
    • διαβάστηκε 4 λεπτά

Το “απόρθητο” κάστρο

Έγινε ενημέρωση: 28 Σεπ 2020


Με την εμφάνιση του ιού SARS-Cov-2 έχουμε βιώσει μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Φράσεις όπως «συχνό πλύσιμο των χεριών» έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ωστόσο, όλο αυτό το διάστημα ίσως δεν έχουμε εστιάσει στους μηχανισμούς που έχει το ίδιο το σώμα μας για να προλαμβάνει, αλλά και να αντιμετωπίζει λοιμώξεις.


Το πλύσιμο των χεριών και του σώματος, είναι μια καθημερινή ρουτίνα που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικής υγιεινής και της προσωπικής περιποίησης. Πώς συνδέεται το πλύσιμο του σώματος με τη βιολογία;


Όταν πλενόμαστε, ουσιαστικά καθαρίζουμε την εξωτερική επιφάνεια του σώματος μας. Αυτή η επιφάνεια ονομάζεται δέρμα, και αποτελεί το μεγαλύτερο όργανο του ανθρώπινου σώματος. Κοιτώντας το δέρμα, βλέπουμε ότι σε πολλά σημεία καλύπτεται από τρίχες, π.χ. τα μαλλιά ή οι τρίχες στα άκρα. Εξελικτικά, οι τρίχες προσφέρουν προστασία από το κρύο, αλλά καθώς οι άνθρωποι έχουν επιλέξει να φορούν ρούχα για να προστατευτούν, οι τρίχες άρχισαν να χάνουν βιολογική τους λειτουργία.


Ως εδώ δεν έχουμε αναφερθεί σε άγνωστες έννοιες. Το ερώτημα παραμένει: πώς μας προστατεύει το δέρμα από την εισβολή παθογόνων;


Για να απαντήσουμε στην παραπάνω ερώτηση, πρέπει να βάλουμε το δέρμα κάτω από το μικροσκόπιο. Το πρώτο πράγμα που θα δούμε στην επιφάνεια του δέρματος είναι μικροοργανισμοί, διαφόρων σχημάτων και μεγεθών. Αυτοί οι μικροοργανισμοί αποτελούν τη συμβιωτική μικροχλωρίδα του δέρματος, και αποτελούν τον πρώτο φραγμό της επιδερμίδας ενάντια στα παθογόνα. Αν φανταστούμε το σώμα μας σαν ένα κάστρο, τότε η μικροχλωρίδα του δέρματος, αποτελεί την τάφρο με τα πιράνχας γύρω από το κάστρο.


Αν ένα παθογόνο κατορθώσει και περάσει από την τάφρο με τα πιράνχας, τότε θα πρέπει να βρει τρόπο να προσπεράσει το τείχος του φρουρίου, δηλαδή το δέρμα.


Το δέρμα, είναι μια πολύπλοκη κατασκευή (Εικόνα) που χωρίζεται σε τρία στρώματα, με το εξωτερικό να ονομάζεται επιδερμίδα, το μεσαίο να ονομάζεται χόριο, και το τμήμα του δέρματος που εφάπτεται με τους μύες και τα κόκαλα ονομάζεται υποδόριος ή λιπώδης ιστός.


Εικόνα: Η δομή των στοιβάδων του δέρματος.

Επιδερμίδα


Η επιδερμίδα (Εικόνα), είναι το πιο επιφανειακό τμήμα του δέρματος, και σε αυτήν συναντάμε τρίχες και πόρους από τους οποίους εκκρίνεται ο ιδρώτας. Ταυτόχρονα, παρατηρούμε πολλά νεκρά κύτταρα, τα οποία λειτουργούν ως εμπόδια για τα παθογόνα, αλλά και ως ασπίδα προστασίας για τα κύτταρα της επιδερμίδας.


Κινούμενοι προς το εσωτερικό του σώματος, θα πρέπει να προσπεράσουμε πολλές στοιβάδες κερατινοκυττάρων, τα κύτταρα που σχηματίζουν την επιδερμίδα, τα οποία είναι αδιαπέραστα τόσο στα παθογόνα, όσο και στο νερό ή άλλες ουσίες που βρίσκονται στο περιβάλλον. Όσο προχωράμε προς το εσωτερικό της επιδερμίδας, τόσο πιο νέα και υγιή είναι τα κερατινοκύτταρα. Εκτός από τα κερατινοκύτταρα, τα μελανοκύτταρα, δίνουν χρώμα στην επιδερμίδα μας, και είναι τα κύτταρα που ευθύνονται για το μαύρισμα όταν εκτιθέμεθα στον ήλιο.


Εκτός από τα κερατινοκύτταρα, στην επιδερμίδα υπάρχουν άλλα δύο είδη κυττάρων, που έχουν διακριτούς ρόλους. Τα κύτταρα του Merkel, αντιλαμβάνονται την πίεση και συνεργάζονται άμεσα με τα νευρικά κύτταρα. Τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντικά, είναι τα κύτταρα του Langerhans. Αποτελούν αισθητήρια κύτταρα του αμυντικού συστήματος και όταν ενεργοποιηθούν, ενεργοποιούν άμεσα την άμυνα του οργανισμού. Τα κύτταρα του Langerhans μπορούν να χαρακτηριστούν και ως οι σκοποί του φρουρίου, μια και σημαίνουν συναγερμό στην περίπτωση εισβολής από παθογόνα.


Χόριο


Το χόριο βρίσκεται μεταξύ της επιδερμίδας και του λιπώδους ή υποδόριου ιστού. Αυτό το τμήμα του δέρματος έχει διπλό ρόλο. Το τμήμα που βρίσκεται κάτω από την επιδερμίδα είναι πλούσιο σε βλαστικά κύτταρα (κύτταρα που μπορούν να διαφοροποιηθούν σε κύτταρα της επιδερμίδας), καθώς και φαγοκύτταρα (κύτταρα του αμυντικού συστήματος), τα οποία βρίσκονται σε επιφυλακή, σε περίπτωση που κάποιο παθογόνο προσπεράσει τους φραγμούς της επιδερμίδας. Το τμήμα που βρίσκεται κοντά στον λιπώδη ιστό είναι πλούσιο σε αγγεία και νεύρα.

Το χόριο, αποτελεί και το χώρο στον οποίο βρίσκονται οι θύλακες των τριχών. Οι θύλακες συνδέονται άμεσα με αδένες που παράγουν μια λιπαρή ουσία γνωστή ως σμήγμα, το οποίο λιπαίνει την επιδερμίδα. Ταυτόχρονα, ο θύλακας της τρίχας μπορεί να μετακινηθεί με τη βοήθεια μυών. Αυτοί οι μύες ενεργοποιούνται όταν κρυώνουμε, και μας «»σηκώνεται» η τρίχα.


Τέλος, στο χόριο βρίσκονται και οι ιδρωτοποιοί αδένες. Αυτοί βοηθούν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος. Όταν οι θερμοκρασίες είναι ιδιαίτερα υψηλές, όταν γυμναζόμαστε ή όταν έχουμε πυρετό, οι ιδρωτοποιοί αδένες παράγουν ιδρώτα, που εκκρίνεται στην επιφάνεια της επιδερμίδας. Ταυτόχρονα, τα αγγεία που βρίσκονται στο χόριο διαστέλλονται, έτσι ώστε να περνάει περισσότερο ζεστό αίμα κοντά στην επιφάνεια του δέρματος. Η θερμότητα από το αίμα, μεταφέρεται στην επιφάνεια του δέρματος, με αποτέλεσμα να εξατμίζεται ο ιδρώτας. Αυτή η διαδικασία βοηθάει ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία του αίματος, και έχει ως αποτέλεσμα τη ρύθμιση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος.


Υποδόριος ή λιπώδης ιστός


Ο υποδόριος ή λιπώδης ιστός συνδέει το δέρμα με τα οστά και τους μύες, ενώ ταυτόχρονα αιματώνεται καλά όντας πλούσιος σε αγγεία.


Το δέρμα μας αποτελεί ένα απόρθητο κάστρο, αλλά ταυτόχρονα, στο σώμα μας υπάρχουν οπές, όπως το στόμα, που μπορούν να επιτρέψουν την είσοδο παθογόνων και μη. Στο επόμενο άρθρο θα δούμε τι μηχανισμούς διαθέτει το σώμα για να προστατεύει τις οπές του σώματος.


Τι να θυμάσαι:

  • Το δέρμα αποτελείται από τρεις στοιβάδες, την επιδερμίδα, το χόριο και τον υποδόριο ή λιπώδη ιστό.

  • Στο δέρμα μας ζουν συμβιωτικοί μικροοργανισμοί, που συμβάλουν στην προστασία μας από παθογόνα.

  • Η επιδερμίδα αποτελείται από πολλές στοιβάδες κερατινοκυττάρων.

  • Στις στοιβάδες του δέρματος υπάρχουν κύτταρα του αμυντικού συστήματος, φαγοκύτταρα, κύτταρα του Langerhans, που ενεργοποιούνται όταν υπάρχει απειλή.


Για περισσότερες πληροφορίες:




256 Προβολές

Πρόσφατες αναρτήσεις

Εμφάνιση όλων
bottom of page