Ψαρομουρμούρα: Εγώ πότε θα γίνω μάνα; #summeredition
Το καλοκαίρι είναι εδώ και επισήμως. Τα φρέσκα ντόπια ψάρια μπαίνουν στα ζεστά μεσημέρια μας και στα παρεΐστικα βράδια μας, για να μας θυμίσουν ότι το καλοκαίρι αξίζει μόνο όταν έχουμε «μια γεύση τρικυμίας στα χείλη». Μικρά, μεγάλα, τηγανιτά ή σε σούπα, όλα βρίσκουν τον δρόμο για το καλοκαιρινό τραπέζι. Έχει σημασία, όμως, το μέγεθος; Κι όμως, έχει! Αν θες να διεκδικήσεις τη βούλα του υπεύθυνου καταναλωτή, θα πρέπει να εφοδιαστείς με μια ψαρομεζούρα. Ή και όχι! Μην ψαρώνεις! Έχω τη λύση!
Φωτογραφία από DanaTentis από το Pixabay
Κάθε φορά που βρισκόμαστε πίσω από τον πάγκο του ιχθυοπωλείου, ή όταν πιάνουμε στα χέρια μας τον κατάλογο με τα ψαρικά στο ταβερνάκι δίπλα στη θάλασσα, το μάτι μας, συνήθως, πέφτει στα «μπακαλιαράκια» κι όχι στον «μπακαλιάρο» που βρίσκεται λίγο παρακάτω. Το ίδιο συμβαίνει κι όταν εντοπίζουμε, πιο γρήγορα και σίγουρα πιο αποφασιστικά, τα «μπαρμπουνάκια» και όχι τα «μπαρμπούνια».
Θες η χαμηλότερη τιμή τους, θες αυτή η αίσθηση οικειότητας που χτίζεται με όλα αυτά τα χαριτωμένα υποκοριστικά, όπως και να έχει το εσωτερικό καταναλωτικό ραντάρ μας θα εστιάσει στα μικρά και χαριτωμένα ψαράκια. Και, κάπως έτσι, αποκτούμε ένα προβληματάκι… Ένα καθόλου μικρό, και σίγουρα καθόλου χαριτωμένο προβληματάκι με τα θαλάσσια τροφικά πλέγματα. Και δεν είναι μόνο αυτό…
«Θοδωρή, εγώ πότε θα γίνω μάνα;»
Το μεγαλύτερο προβληματάκι μπορεί να το νιώσει στο πετσί της μόνο η Δήμητρα από το «Σ’ αγαπώ, μ’ αγαπάς». Κι αν νόμιζες ότι ήταν κάπως ανυπόμονη με το θρυλικό «Θοδωρή, εγώ πότε θα γίνω μάνα;», ίσως δεν θες να φανταστείς πώς είναι η μπαρμπουνίτσα όταν πάρει μπόι και φτάσει σε ηλικία «παντρειάς». Αυτό το μπόι είναι πολύ σημαντικό, τόσο προφανώς για την ίδια, όσο και για όλη την οικογένειά της που θα ήθελε να τη δει σίγουρα μανούλα και όχι σε κανένα ράφι... ράφι ιχθυοπωλείου βεβαίως, βεβαίως.
Το μήκος που έχουν τα ψάρια όταν γεννάνε για πρώτη φορά ονομάζεται μήκος πρώτης γεννητικής ωρίμασης και αποτελεί ορόσημο για το «φρένο» στην αλιεία και την κατανάλωση των ψαριών. Με άξονα αυτό έχει οριστεί για κάθε είδος ένα «ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος», που διασφαλίζει ότι κανένας ψαράς δε θα βρεθεί στη δύσκολη θέση να βάλει «στο ράφι» κάποιο νεαρό ψαράκι, πριν αυτό καταφέρει να γίνει έστω και για μία φορά γονιός.
3+1 Ψαρομεζούρες που δεν ήξερες ότι έχεις δίπλα σου
Μπορεί να μη μάθαμε ποτέ αν και πότε η Δήμητρα έγινε μάνα, η αλιευτική επιστήμη, όμως, έχει ξεδιπλώσει τις λίστες συνοικεσίων για τα περισσότερα εμπορικά είδη ψαριών. Έτσι, καλό είναι πριν αγοράσουμε και καταναλώσουμε κάποιο ψάρι εποχής να τσεκάρουμε ότι αυτό βρίσκεται πάνω από το ελάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος.
«Δηλαδή πρέπει να μετράω τα ψάρια πριν τα αγοράσω;»
Η αλήθεια είναι ότι κανονικά δε θα έπρεπε να τα μετράς, γιατί τα μικρά ανώριμα ψαράκια απαγορεύεται να αλιεύονται και να διακινούνται. Όμως, επειδή ο κόσμος μας δεν είναι αγγελικά πλασμένος θα πρέπει να έχεις τον νου σου.
«Να έχω πάντα πάνω μου μια μεζούρα δηλαδή;»
Δεν είναι απαραίτητο. Σου έχω τη λύση! Έχεις πάνω σου 3+1 “ψαρομεζούρες” και δεν το ξέρεις.
Ψαρομεζούρα Νο 1: Πιστωτική κάρτα
Η πιστωτική σου κάρτα έχει μήκος 8,5 εκ. και είναι ό,τι πρέπει για να μετράς στο περίπου τον γαύρο, τη γώπα και τη φρίσσα που έχουν ελάχιστο επιτρεπόμενο μήκος 9- 10 εκ.
Ψαρομεζούρα Νο 2: Χαρτονόμισμα των 5 ευρώ
Σίγουρα έχεις παρατηρήσει ότι τα χαρτονομίσματα δεν έχουν όλα το ίδιο μέγεθος, καθώς όσο αυξάνεται η αξία τους, μεγαλώνουν. Το χαρτονόμισμα των 5 ευρώ έχει μήκος περίπου 12 εκ. Έτσι, είναι ό,τι πρέπει για να μετράς πάνω-κάτω τη σαρδέλα, την κουτσομούρα και το μπαρμπούνι που έχουν ελάχιστο επιτρεπόμενο μήκος 11 εκ., αλλά και τον σπάρο με 12 εκ. Επίσης, μπορεί να σου φανεί πολύ χρήσιμο και στην περίπτωση του λαβρακιού (25 εκ.) και του σαργού (23 εκ.), που το ελάχιστο επιτρεπόμενο μήκος τους είναι περίπου ίσο με δύο χαρτονομίσματα.
Ψαρομεζούρα: πιστωτική κάρτα & χαρτονόμισμα των 5 ευρώ. Οδηγός SOSτών αγορών για την κατανάλωση φρέσκων ψαριών επιτρεπόμενου μήκους το καλοκαίρι (Εικόνες ψαριών από εδώ και δημιουργία infographic στο canva.com)
Ψαρομεζούρα Νο 3: Μπλε κλασικό στυλό
Ένα άλλο old-school αξεσουάρ είναι το μπλε κλασικό στυλό, που σίγουρα έχεις σπίτι σου, αν όχι και στην τσάντα σου. Ένα κλασικό μπλε στυλό έχει μήκος 15,5 εκ περίπου. Έτσι, θα μπορέσεις να μετρήσεις ένα σαυρίδι, ένα λυθρίνι και έναν κέφαλο που έχουν ελάχιστο επιτρεπόμενο μήκος περίπου όσο και ένα στυλό (15-16 εκ.), αλλά και τον κεφαλά που έχει ελάχιστο επιτρεπόμενο μήκος λίγο μεγαλύτερο από δύο στυλο (33 εκ.).
Ψαρομεζούρα: στυλό. Οδηγός SOSτών αγορών για την κατανάλωση φρέσκων ψαριών επιτρεπόμενου μήκους το καλοκαίρι (Εικόνες ψαριών από εδώ και δημιουργία infographic στο canva.com)
Ψαρομεζούρα Νο 4: Πιρούνι
Τέλος, η ψαρομεζούρα-ορόσημο δεν είναι άλλη από το πιρούνι που τρώμε. Ένα κλασικό πιρούνι φαγητού έχει κατά μέσο όρο μήκος 21 εκ. περίπου. Έτσι, μπορούμε να έχουμε μια εκτίμηση για το φαγγρί, το σκουμπρί και τον κολιό που έχουν ελάχιστο επιτρεπόμενο μήκος τα 18 εκ, αλλά και για την τσιπούρα, τη μουρμούρα, τον μπακαλιάρο και τη γλώσσα με 20 εκ, αντίστοιχα.
Ψαρομεζούρα: πιρούνι. Οδηγός SOSτών αγορών για την κατανάλωση φρέσκων ψαριών επιτρεπόμενου μήκους το καλοκαίρι (Εικόνες ψαριών από εδώ και δημιουργία infographic στο canva.com)
Και τι γίνεται με τους «αδιάκριτους»;
Δυστυχώς, δεν έχουν όλοι τους ίδιους ενδοιασμούς να «αφήσουν» στο ράφι τα ανώριμα νεαρά ψάρια, προσγειώνοντας τα κάπως δελεαστικά από την άποψη της τιμής, και σίγουρα κάπως παράνομα στον πάγκο της ιχθυοαγοράς ή στο πιάτο σου. Και τι μπορεί να κάνει ο καταναλωτής για αυτό, αν το «ψάρι βρωμάει από το κεφάλι» και παραβιάζεται το μέτρο του ελάχιστου επιτρεπόμενου μήκους; Ένας υπεύθυνος καταναλωτής θα πρέπει να μπορεί:
να γνωρίζει στο περίπου τα επιτρεπόμενα μεγέθη για τα ψάρια «εποχής»
να εκτιμά με το μάτι ή με αντικείμενα της καθημερινότητας τα μεγέθη τους
να εκφράζει την δυσαρέσκεια του στον ψαρά/έμπορο/εστιάτορα όταν αυτό είναι αναγκαίο
Και, ίσως, ο ένας καταναλωτής να φαίνεται «λίγος», αλλά κανείς μαραθωνοδρόμος δεν έφτασε στον τερματισμό χωρίς να κάνει το πρώτο βήμα. Γι’ αυτό, μην ψαρώνεις και μάθε περισσότερα εδώ.
Κλείνοντας…
Tο μέγεθος του ψαριού και η εποχικότητα, όπως αναφέρεται εδώ, είναι δύο σημαντικές παράμετροι που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν κατά την υπεύθυνη κατανάλωση ντόπιων φρέσκων αλιευμάτων. Με όπλο αυτά τα δύο κριτήρια η στάση μας μπορεί να γίνει πιο φιλική στα θαλάσσια οικοσυστήματα και τους ιχθυοπληθυσμούς. Κάνε το screenshot σου και άλλαξε υπεύθυνα τις επιλογές σου.
Ποια είδη μπορώ να καταναλώνω τους καλοκαιρινούς μήνες και πάνω από ποια μεγέθη; Οδηγός SOSτών αγορών για την κατανάλωση φρέσκων ψαριών το καλοκαίρι (Εικόνες ψαριών από εδώ και δημιουργία infographic στο canva.com)
Τι να θυμάσαι:
Για την προστασία των ιχθυοπληθυσμών είναι απαραίτητο να αποφεύγουμε την κατανάλωσή των ατόμων που είναι μικρότερα από το ελάχιστο επιτρεπόμενο μήκος για το κάθε είδος.
Μια πιστωτική κάρτα, ένα χαρτονόμισμα των 5 ευρώ, ένα κλασικό στυλό και ένα πιρούνι μπορούν να φανούν πολύ χρήσιμα εργαλεία στην διατήρηση των ιχθυοπληθυσμών.
Η ατομική υπεύθυνη κατανάλωση μπορεί να μοιάζει σαν σταγόνα στον ωκεανό, αλλά ακόμη κι ολάκερος ο ωκεανός από μικρές σταγόνες αποτελείται.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Ιστοσελίδα Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αλιεία https://mare.istc.cnr.it/fisheriesv2/home_el
Οδηγός υπεύθυνης κατανάλωσης της WWF https://fishguide.wwf.gr
Στεργίου, Κ., Καραχλέ, Π. Κ., Μαμαλάκης, Η., & Τσίκληρας, Α. (2011). Κραυγή ιχθύος. Ψάρια ελληνικών θαλασσών–Βιολογία, αλιεία, διαχείριση. Εκδόσεις Πατάκης.