Όταν θέλεις, θα βρεις τον τρόπο!

Μετά από κάμποσο καιρό, μου ήρθε η έμπνευση να γράψω και να μοιραστώ μαζί σας, τις εμπειρίες μου στο δικό μου ταξίδι στις Βιολογικές επιστήμες και την Βιοϊατρική έρευνα.

Σαν χθες, θυμάμαι τη μέρα που ανακοινώθηκαν οι βάσεις, το μακρινό 2003. Τότε το διαδίκτυο δεν ήταν τόσο διαδεδομένο, και οι ανακοινώσεις γίνονταν από την τηλεόραση, και μάλιστα σε έκτακτο δελτίο. Ακούγοντας τη βάση της Φαρμακευτικής Θεσσαλονίκης, απογοητεύτηκα, αλλά η απογοήτευση δεν κράτησε πολύ, μόνο μερικά λεπτά, στα οποία συνειδητοποίησα ότι δεν μπορούσα να με φανταστώ να πουλάω φάρμακα για το υπόλοιπο της ζωής μου. Στο μεταξύ είχε ανακοινωθεί η βάση για το Βιολογικό Θεσσαλονίκης, και συνειδητοποίησα ότι από Σεπτέμβρη θα σπούδαζα Βιολογία. Η επιβεβαίωση ήρθε μερικές ώρες μετά, όταν αναρτήθηκαν στο Λύκειο οι πίνακες με τους επιτυχόντες.

Πετούσα από τη χαρά μου! Ήμουν πλέον φοιτήτρια Βιολογίας, και ακόμη και να μην το συνειδητοποιούσα τότε, αυτό ακριβώς ήθελα!

Παρότι άρχισα να πηγαίνω στο πανεπιστήμιο με πολύ ενθουσιασμό, η μετάβαση από το λύκειο στο πανεπιστήμιο με δυσκόλεψε πολύ. Αυτό φάνηκε στην πρώτη εξεταστική περίοδο. Για πρώτη φορά στη ζωή μου βίωνα την αποτυχία. Παρόλη την προσπάθεια στη διάρκεια του εξαμήνου, και το διάβασμα, πέρασα μόνο τα εργαστηριακά μαθήματα, και 2 θεωρίες (και αυτά όχι με κανέναν τρομερό βαθμό). Ο ενθουσιασμός μου, και η όρεξη είχαν πάει περίπατο.

Μου πήρε πολύ χρόνο να καταλάβω τι είχε πάει λάθος, και αυτό που συνειδητοποίησα ήταν ότι είχα «καεί» χωρίς να το καταλάβω. Το σώμα μου, και κυρίως το μυαλό, ήταν κουρασμένο από τα δύο συνεχόμενα χρόνια που δούλευε από τις 8 το πρωί μέχρι της 11 το βράδυ χωρίς σταματημό. Η συμβουλή που θα έδινα στον νεαρότερο εαυτό μου είναι απλή: «Κάνε ένα μικρό διάλειμμα από τις ακαδημαϊκές σπουδές, για να αποκτήσεις μερικές εμπειρίες ζωής. Δούλεψε λίγο με τα χέρια και όχι με το μυαλό σου». Επειδή δεν έδωσα στον εαυτό μου τον απαραίτητο χρόνο για να ξεκουραστεί, το αποτέλεσμα ήταν η ακαδημαϊκή μου πρόοδος, να είναι εξαιρετικά αργή και τα χρωστούμενα μαθήματα απλά συσσωρεύονταν.

Κάποια στιγμή στο 3ο έτος των σπουδών μου, ξεκίνησα να εργάζομαι, γιατί είχα φτάσει στο σημείο που δεν ήμουν σίγουρη ότι είχα κάνει τη σωστή επιλογή. Δουλεύοντας σε χώρους εντελώς άσχετους με τη βιολογία, απέκτησα δεξιότητες που μου φάνηκαν χρήσιμες στην πορεία, και ταυτόχρονα κατάλαβα ότι έκανα τη σωστή επιλογή σπουδών. Έτσι, στρώθηκα στο διάβασμα, πέρασα τα χρωστούμενα, και πήρα το πτυχίο μου.

Στην πρακτική μου, κατάλαβα ότι το κλινικό εργαστήριο δεν είναι για μένα. Ταυτόχρονα ήξερα ότι δεν ήθελα να διδάξω βιολογία. Αποκλείοντας τους 2 κλάδους με επαγγελματική αποκατάσταση στην Ελλάδα, αποφάσισα να φύγω για μεταπτυχιακές σπουδές στη Σκωτία.

Μην έχοντας κάνει διπλωματική εργασία, αποφάσισα να ακολουθήσω μεταπτυχιακές σπουδές, όχι όμως για ένα Master of Science (MSc), αλλά για ένα Master by Research (MRes), που μου έδινε τη δυνατότητα να αποκτήσω ερευνητική εμπειρία. Αυτή η μετάβαση ήταν ίσως η πιο σωστή επιλογή που έκανα. Σε έναν χρόνο, απέκτησα αρκετή εμπειρία, κατάλαβα ότι μου αρέσει η έρευνα και στάθηκα τυχερή γιατί βρέθηκα να συμμετέχω σε 2 δημοσιεύσεις.

Το μεταπτυχιακό συνέβαλε στο να κατανοήσω καλύτερα τι μου αρέσει, αλλά το επόμενο βήμα ήταν κάτι που απαιτούσε πολύ σκέψη. Ήθελα να εργαστώ στην έρευνα, αλλά όχι με σκοπό την απόκτηση διδακτορικού. Στη Σκωτία, οι θέσεις βοηθού ερευνητή, ήταν πολλές και προκηρύσσονταν συχνά, αλλά, είχαν τεράστιο ανταγωνισμό. Την περίοδο εκείνη, όσο έκανα αιτήσεις για δουλειά, δούλευα εθελοντικά στο εργαστήριο από το οποίο δημοσιεύσαμε. Η δουλειά, αν και εθελοντική στο μεγαλύτερο μέρος της, μου προσέφερε τεράστια εμπειρία, και ταυτόχρονα με βοήθησε να αποκτήσω την πρώτη μου δημοσίευση ως πρώτη συγγραφέας (μεγάλο επίτευγμα χωρίς διδακτορικό).

Ο καιρός περνούσε, η μια αίτηση διαδέχονταν την άλλη, αλλά ταυτόχρονα τα ποσοστά επιτυχίας μου ήταν ελάχιστα. Σπάνια με καλούσαν σε συνέντευξη, και όσες φορές και να με κάλεσαν, δεν κατάφερα να πάρω τη θέση. Ο λόγος ήταν απλός. Δεν ήξερα να πουλάω σωστά τον εαυτό μου, και μου έλλειπε αυτοπεποίθηση. Έτσι για να βιοποριστώ, δούλεψα σε ένα μπαρ, σερβίροντας μπύρα.

Όλα αυτά μέχρι που εμφανίστηκε ο «από μηχανής θεός». Ένα αναπάντεχο Skype call, από έναν φίλο με τον οποίο είχα να μιλήσω χρόνια, με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι ήμουν έτοιμη να κάνω το μεγάλο βήμα. Ξεκίνησα να αναζητώ διδακτορικά, με πεδίο μελέτης το γαστρεντερικό. Έστειλα πολλές αιτήσεις, δέχτηκα πολλές απορρίψεις μέχρι που βρήκα ένα ενδιαφέρον θέμα στο πανεπιστήμιο Napier στο Εδιμβούργο.

Έκανα αίτηση για τη θέση, και θεώρησα ότι τουλάχιστον θα έχω μια συνέντευξη. Ο λόγος ήταν απλός. Οι απαιτήσεις της θέσης ήταν μια φωτογραφία του βιογραφικού μου. Τα πράγματα δεν έγιναν, όμως, όπως τα είχα φανταστεί. Αντίθετα, έλαβα ένα email, στο οποίο με ευχαριστούσαν για την αίτηση, αλλά δυστυχώς είχαν βρει άλλον υποψήφιο πιο κατάλληλο.

Αυτό το απορριπτικό email μου «ανέβασε το αίμα στο κεφάλι», και έτσι εκνευρισμένη έστειλα email στον καθηγητή που προκήρυσσε τη θέση ζητώντας εξηγήσεις. Η απάντηση που έλαβα με εξέπληξε, γιατί δεν έλαβα ακριβώς εξηγήσεις για την απόρριψη, αλλά μια ενημέρωση ότι υπήρχε μια άλλη ευκαιρία για την εκπόνηση διδακτορικού. Το πανεπιστήμιο προκήρυσσε χρηματοδοτήσεις για 25 θέσεις διδακτόρων, με αφορμή τα 50 χρόνια από την ίδρυση του.

Η αίτηση απαιτούσε μια ερευνητική πρόταση, βάση της οποίας θα επιλέγονταν οι υποψήφιοι. Αυτό ήταν μια πρόκληση! Σε αυτήν την πρόκληση είχα ιδιαίτερη βοήθεια από τον καθηγητή μου, μιας και είχε αρκετές ιδέες για το τι θα μπορούσα να μελετήσω. Κατέθεσα την αίτηση, και μερικές μέρες μετά έλαβα πρόσκληση για τη συνέντευξη. Βγαίνοντας από τη συνέντευξη, η διαίσθηση, gut feeling που λένε οι φίλοι μου οι Σκωτσέζοι, μου έλεγε ότι τα πήγα καλά και πήρα τη θέση. Και όντως έτσι έγινε.

Τα επόμενα 3 χρόνια τα πέρασα στο Εδιμβούργο. Έπεσα με τα μούτρα στη δουλειά, και ζούσα στην κυριολεξία για να δουλεύω. Με γέμιζε και με ευχαριστούσε. Η πιο μεγάλη πρόκληση για μένα, σε όλη τη διαδικασία του διδακτορικού, δεν ήταν τα πειράματα, ή η διαδικασία αναζήτησης λύσεων σε προβλήματα που προέκυπταν. Η μεγάλη μου πρόκληση ήταν το γράψιμο. Μόλις ηρέμησα, έβαλα τις σκέψεις και τα αποτελέσματά μου σε μια τάξη, άρχισα να γράφω, και τότε αντιμετώπισα ευχάριστες εκπλήξεις!

Διαπίστωσα ότι μου αρέσει να γράφω, αν και για να είμαι ειλικρινής δεν πρόκειται να ξανά γράψω μια διδακτορική διατριβή. Προτιμώ να γράφω άρθρα. Η μεγαλύτερη έκπληξη, όμως, ήταν όταν διάβασα το πρώτο κεφάλαιο που μου επέστρεψε ο καθηγητής μου με σχόλια. Το διάβασα με τον ίδιο τρόπο που διάβαζα τα γραπτά τον φοιτητών μου, προσέχοντας κάθε λεπτομέρεια. Διαπίστωσα ότι το κείμενο ήταν πολύ καλό, σε σημείο να αναρωτιέμαι αν πράγματι το είχα γράψει εγώ.

Αφού τελείωσα το γράψιμο και παρέδωσα τη διατριβή μου, έκανα μερικούς μήνες υπομονή μέχρι να οριστεί η «υπεράσπιση της διατριβής μου», thesis defence όπως λένε στη Βρετανία. Όταν τελικά ορίστηκε η ημερομηνία, έκανα ένα ταξίδι στο Εδιμβούργο, και «υπερασπίστηκα την έρευνα μου» μπροστά στην επιτροπή. Η «υπεράσπιση» κατέληξε να είναι μια ενδιαφέρουσα συζήτηση με τις καθηγήτριες της επιτροπής, για το τι έκανα, πώς το έκανα, και τι θα μπορούσα να είχα κάνει διαφορετικά. Η κουβέντα ήταν τόσο ευχάριστη, που δεν κατάλαβα πότε πέρασε η ώρα και τελείωσαν οι ερωτήσεις. Η συζήτηση έφερε αποτέλεσμα, και οι καθηγήτριες αποφάνθηκαν ότι έχω όλες τις δεξιότητες για να φέρω τον τίτλο της διδάκτορα.

Το ταξίδι όμως δεν σταματάει εκεί! Τώρα βρίσκομαι σε ένα σταυροδρόμι, στο οποίο αναζητώ το επόμενο επαγγελματικό μου βήμα. Έχω ξεκαθαρίσει μέσα μου ότι θέλω να συνεχίσω στην έρευνα ως μεταδιδάκτορας, και είμαι σε αναζήτηση της κατάλληλης ομάδας. Αυτή η διαδικασία είναι αργή και χρονοβόρα, αλλά με σωστή επιλογή, έχω να μάθω πολλά. Έχοντας μάθει από τα λάθη μου, έγινα καλύτερη στο να πουλάω τον εαυτό μου, και έτσι, ένα μεγάλο μέρος τον αιτήσεων που κάνω καταλήγει σε συνέντευξη. Είναι θέμα χρόνου, να βρεθεί η κατάλληλη θέση, για αυτό είμαι αισιόδοξη.

Όταν με το καλό προκύψει, ελπίζω να το μοιραστώ μαζί σας και να σας δείξω πώς είναι η καθημερινότητα μιας Βιολόγου που εργάζεται στην έρευνα!