Ένα μοναδικό σύστημα, δημιουργός ζωής. Το ανδρικό σύστημα.
Έγινε ενημέρωση: 10 Σεπ 2020
Τι θα σκεφτόσουν αν σου έλεγα ότι έχεις στον οργανισμό σου ένα σύνολο οργάνων το οποίο δεν εμπλέκεται στην επιβίωσή σου, αλλά έχει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή σου; Κι όμως το αναπαραγωγικό σύστημα δεν συμβάλλει στην επιβίωση, ωστόσο, επιδρά ουσιαστικά στην ψυχοκοινωνική συμπεριφορά του ατόμου. Αλληλεπιδράσεις εγκεφάλου, οργάνων και ορμονών είναι οι βασικοί παίκτες του παιχνιδιού της αναπαραγωγής.
Ποια τα βασικά στοιχεία;
Με μια γενική ματιά, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι τόσο το αντρικό όσο και το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα αποτελείται από τρία βασικά στοιχεία: 1. τις γονάδες, που αποτελούν σημεία παραγωγής γαμετικών κυττάρων και ορμονών, 2. τις γεννητικές οδούς και 3. τους φυλετικούς αδένες.
Τόσο τα στοιχεία αυτά, όσο και κάποια δευτερογενή χαρακτηριστικά διαφέρουν μεταξύ των δύο φύλων. Στα δευτερογενή χαρακτηριστικά ανήκουν για παράδειγμα, η τριχοφυΐα και η σωματική διάπλαση, και ο σχηματισμός τους καθορίζεται από διάφορες ορμόνες, οι οποίες παράγονται από τον εγκέφαλο και άλλα εκκριτικά όργανα. Παρά το ότι δεν διαδραματίζουν άμεσο ρόλο στην αναπαραγωγή, αυτά τα χαρακτηριστικά των φύλων επηρεάζουν ψυχοκοινωνικές συμπεριφορές, όπως η επιλογή συντρόφου και η σεξουαλική έλξη.
Το «ταξίδι» του σπερματοζωαρίου.
Ένα σπερματοζωάριο «γεννιέται» και ωριμάζει εντός του ενός όρχι. Οι όρχεις στο ανδρικό σώμα είναι δύο, και εκτός από την παραγωγή σπερματοζωαρίων είναι υπεύθυνοι και για την παραγωγή στεροειδών ορμονών, όπως η τεστοστερόνη.
Το σπερματοζωάριο, λοιπόν, κατευθύνεται από τους σπερματικούς σωλήνες, οι οποίοι βρίσκονται εσωτερικά του όρχι στην επιδιδυμίδα. Εκεί αποκτά σιγά σιγά την δυνατότητα κίνησης και γονιμοποίησης, που μελλοντικά και θα αξιοποιήσει. Στη διαδικασία αυτή καθοριστικό ρόλο έχει η ορμόνη τεστοστερόνη. Η τεστοστερόνη βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες εντός της επιδιδυμίδας και βασικό ρόλο έχει τη διέγερση της ωρίμανσης των σπερματοζωαρίων.
Όταν, λοιπόν, τα σπερματοζωάρια καθίστανται έτοιμα συνεχίζουν το ταξίδι τους, καθώς προωθούνται σιγά σιγά στο σπερματικό πόρο. Εκεί αποθηκεύονται μέχρι να εξέλθουν από το ανδρικό σύστημα. Σε ένα μικρό τμήμα των πόρων αυτών, και πριν να εισέλθουν στην ουρήθρα, δέχονται εκκρίσεις από τις σπερματοδόχους κύστες. Οι σπερματοδόχοι κύστες καθώς και ο προστάτης και οι βολβουρηθραίοι αδένες συμβάλλουν σημαντικά στη δημιουργία του σπέρματος. Αλλά τι εννοούμε με αυτό;
Ας το δούμε από την αρχή...
Το σπέρμα είναι ένα παχύρρευστο υγρό το οποίο αποτελείται από διάφορες ουσίες και περιέχει κυρίως σπερματοζωάρια, βλέννα και τις εκκρίσεις των διαφόρων αδένων. Μία ενδιαφέρουσα πληροφορία είναι πως 1 ml σπέρματος περιέχει 15-200 εκατομμύρια σπερματοζωάρια, υπό φυσιολογικές συνθήκες, καθώς και ουσίες όπως φρουκτόζη και ένζυμα που το καθιστούν λειτουργικό. Καταλαβαίνεις, συνεπώς, ότι η συνεργασία διαφόρων αδένων κρίνεται απαραίτητη.
Ας συνεχίσουμε όμως τη διαδρομή. Αφού το σπέρμα έχει σχηματιστεί, το αμέσως επόμενο στάδιο είναι η έξοδος αυτού από το γεννητικό σύστημα. Κατά τη σεξουαλική πράξη, λοιπόν, διακρίνονται δύο φάσεις σχετιζόμενες με τη μεταφορά του σπέρματος, η προώθηση και η εξώθηση. Στη φάση προώθησης, το σπέρμα στο σύνολό του μεταφέρεται στην ουρήθρα. Μόλις αυτή πληρωθεί με σπέρμα τότε σειρά παίρνει, η φάση της εξώθησης, μέσω του πέους.
Το πέος μπορεί να ονομαστεί και όργανο μεταφοράς καθώς είναι ο κύριος μεταβιβαστής του σπέρματος εκτός του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Αποτελείται από στυτικό ιστό και στο εσωτερικό του, κοντά στη βάση, βρίσκεται η ουρήθρα. Κατά τη φάση της εξώθησης, λοιπόν, το σπέρμα μεταφέρεται μέσω του πέους έξω από το γεννητικό σύστημα του άντρα.
Στη συνέχεια...
Στο επόμενο μέρος αυτής της σειράς άρθρων, θα δούμε την ανατομία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος. Μελλοντικά, θα μιλήσουμε για φυσιολογικές λειτουργίες των συστημάτων αυτών, όπως η έμμηνος ρύση, η κύηση και άλλα, ενώ ακόμα θα αναφερθούμε στο πως εμπλέκεται η βιολογία στην επιλογή συντρόφου, και στη «»μάχη» των δύο φύλων.
Τι να θυμάσαι:
Τα τρία βασικά στοιχεία του αναπαραγωγικού συστήματος είναι: γονάδες, γεννητικές οδοί, φυλετικοί αδένες.
Τα φύλα διακρίνονται από τα πρωτογενή και δευτερογενή χαρακτηριστικά τους.
1 ml σπέρματος περιέχει 15-200 εκατομμύρια σπερματοζωάρια, υπό φυσιολογικές συνθήκες, καθώς και διάφορες άλλες ουσίες, όπως φρουκτόζη και ένζυμα.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Lauralee Sherwood. Εισαγωγή στη Φυσιολογία του Ανθρώπου. (Ακαδημαϊκές Εκδόσεις Ι. Μπάσδρα και ΣΙΑ Ο.Ε, 2016).
Linda J. Heffner. Η ανθρώπινη αναπαραγωγή με μία ματιά. (Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε., 2005).
εικόνες από: pexels.com και biorender.com